ارائه چارچوبی از ابزارهای سیاستی علم و فناوری، با استفاده از رویکرد فراترکیب

تحقق آرمان‌ها و هدف‌های بلند مدت مورد نظر سیاست‌گذاران، نیازمند استفاده از ابزارهای سیاستی مناسب است. با مطالعة مبانی نظری ابزارهای سیاست‌گذاری مشخص است که دسته‌بندی هر پژوهشگر از ابزارهای سیاستی علم و فناوری وابسته به محیط سیاست‌گذاری و هدف‌های خاص او در تبیین سیاست است. در ایران نیز، چارچوب منتخب مورد تأیید سیاست‌گذاران وجود ندارد. از اثرات عدم وجود این چارچوب منتخب، می‌توان به عدم توازن در سیاست‌های علم و فناوری اشاره کرد. در این پژوهش با بررسی بیش از 67 کتاب و مقالة معتبر در مبانی نظری موضوع، دسته‌بندی‌های ابزارهای سیاستی علم و فناوری شناسایی شدند و با استفاده از روش کیفی فراترکیب، چارچوب منتخبی از ابزارهای سیاستی ارائه گردید. اعتبارسنجی این چارچوب منتخب، با مصاحبه‌های هدفمند از خبرگان سیاست‌گذاری در ‌حوزة علم و فناوری و انجام پنج مطالعة موردی از اسناد سیاستی، تأیید گردید. چارچوب یادشده دارای سه بعدِ ابزارهای تحریک طرف عرضه، تحریک طرف تقاضا و ابزارهای زیرساخت مبادله است. از دستاوردهای مطالعه‌های موردی می‌توان به عدم توازن میان سیاست‌های طرف عرضه و تقاضا در سیاست‌های کلان ملّی اشاره کرد.